Ehrlichia bij de hond
Wat is Ehrlichia?
Ehrlichia bij honden is een door teken overgedragen ziekte die wordt veroorzaakt door Ehrlichia canis (een bacterie-achtig organisme) en kan leiden tot verschillende symptomen, waaronder koorts, lusteloosheid en bloedingen.
Ehrlichia wordt overgedragen door een specifieke tekensoort, namelijk de bruine hondenteek. Wanneer een hond gebeten wordt door een besmette teek, dringen de Ehrlichia organismen de witte bloedcellen van de hond binnen en gaan daar vermeerderen. Vervolgens verspreiden de organismen naar de lever, milt en lymfeknopen en zorgen ze voor schade aan de bloedplaatjes.
Een bruine hondenteek die Ehrlichia bij honden kan overdragen
Voorkomen van Ehrlichia bij de hond in Europa (afbeelding van FECAVA)
Waar komt Ehrlichia voor?
Ehrlichia komt in Europa voor in landen zoals Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, Zwitserland, Duitsland en ook in Griekenland. In Nederland en België komt de ziekte niet voor.
Symptomen van Ehrlichia
De symptomen van Ehrlichia bij honden kunnen opgedeeld worden in 3 stadia: acute ehrlichiose (vroege ziekte), subklinische ehrlichiose (geen zichtbare tekenen van ziekte) en chronische ehrlichiose (langdurig aanhoudende infectie).
Acute Ehrlichiose
- Deze fase doet zich voor 1 tot 3 weken na de tekenbeet.
- Mogelijke symptomen:
- Lusteloosheid, geen eetlust
- Gezwollen lymfeknopen
- Koorts
- Bloedingen
- Braken
- Soms neurologische symptomen
- Deze fase is meestal niet levensbedreigend
- Sommige honden maken dit stadium door zonder duidelijke ziekteverschijnselen.
- De meeste honden genezen wanneer ze in dit stadium worden behandeld.
- Honden die niet worden behandeld, kunnen evolueren naar de volgende fase.
Subklinische Ehrlichiose
- De hond heeft geen ziekteverschijnselen. De Ehrlichia organismen zijn aanwezig maar houden zich schuil in de milt.
- In een bloedonderzoek kunnen wel een verlaging van het aantal bloedplaatjes (thrombocytopenie) en/of een verhoging van de ontstekingseiwitten (gammaglobulinemie) worden gezien.
- Dit stadium kan maanden tot zelfs jaren duren.
- De hond kan genezen of evolueren naar de chronische fase.
Chronische Ehrlichiose
- Wanneer het immuunsysteem van de hond de Ehrlichia organismen niet kan verwijderen, komt de hond in de chronische fase terecht.
- Mogelijke symptomen:
- Bloedingen
- Bleke slijmvliezen
- Bloed in de urine of stoelgang
- Bloed uit de neus
- Gezwollen poten
- Oogproblemen zoals ontstekingen (uveïtis), bloedingen of blindheid
- Kreupelheid
- Nierfalen
- Neurologische problemen
- Sterfte
Bleke slijmvliezen door Ehrlichia bij een hond in het asiel in Griekenland
Diagnose van Ehrlichia
De diagnose van Ehrlichia bij honden wordt meestal gesteld door op zoek te gaan naar antistoffen in het bloed van de hond (serologie). Het duurt 1 tot 4 weken voordat de antistoffen aangemaakt worden. Bij honden die zeer recent geïnfecteerd werden, kan de test daarom negatief zijn. Het nadeel van deze test is dat hij aantoont of de hond ooit een infectie met Ehrlichia heeft gehad en niet of de hond momenteel de ziekte doormaakt. Een hond die vroeger Ehrlichia heeft gehad en ondertussen hersteld is, zal nog steeds serologisch positief testen.
Een andere test die kan gebruikt worden, is een PCR test die het DNA van Ehrlichia organismen opspoort. Hiermee kan de aanwezigheid van Ehrlichia in de hond aangetoond worden. Wanneer het PCR onderzoek geen Ehrlichia organismen kan terugvinden, is dit toch geen uitsluiting van de aanwezigheid van Ehrlichia in het lichaam van de hond. Daarom wordt deze test best steeds gecombineerd met het opsporen van antistoffen in het bloed (serologie).
Soms zijn de Ehrlichia organismen zichtbaar onder de microscoop. Hiervoor kan een druppeltje bloed of een staaltje van de lymfeknopen gebruikt worden.
Ehrlichia organismen in een witte bloedcel van een hond onder de microscoop
Behandeling van Ehrlichia
Ehrlichia bij honden is meestal goed te behandelen met antibiotica (doxycycline). Honden in het acute of subklinische stadium kunnen volledig genezen van de ziekte. De antibiotica moet meestal gedurende ongeveer een maand gegeven worden, maar al na enkele dagen zal de hond merkelijk beter zijn.
Honden in het chronische stadium zijn moeilijker te behandelen. De behandeling met antibiotica moet meestal langer aangehouden worden. Vaak verbeteren de symptomen wel al binnen enkele dagen, maar de afwijkende bloedwaarden kunnen soms maandenlang blijven bestaan. Wanneer de hond ernstig aangetast is, kan een bloedtransfusie nodig zijn.
Preventie van Ehrlichia
Ter preventie van Ehrlichia is het belangrijk om te voorkomen dat de hond wordt gebeten door de bruine hondenteek. Er zijn heel veel producten verkrijgbaar die geschikt zijn voor tekenpreventie. Enkele opties zijn:
- Pipetten zoals Advantix®, Frontline Plus®, Vectra 3D® of Bravecto®
- Tabletjes zoals Nexgard®, Credelio®, of Bravecto®
- Halsbanden van Seresto®
Wij proberen de honden in de shelter in Griekenland zo goed mogelijk te beschermen tegen besmetting met Ehrlichia. Met 120 honden in de opvang wordt het echter zeer kostelijk om voor elke hond strikte tekenpreventie te voorzien. Wie wil helpen de honden in de shelter te beschermen, kan dit doen door een vrije bijdrage te doneren met de vermelding ’tekenpreventie voor de honden in de shelter’.